Nieuw regelgevend kader voor de minnelijke invordering van onbetaalde consumentenschulden met de invoeging van boek XIX “schulden van de consument”

In een nieuw wetsontwerp, dat werd goedgekeurd op 27 april 2023, worden de regels betreffende de schuldinvordering ten aanzien van consumenten gewijzigd. Er wordt hiertoe een volledig nieuw boek XIX “Schulden van de consument” in het Wetboek van economisch recht ingevoegd.

Dit ontwerp voorziet enerzijds in de strikte omkadering van schadebedingen, de verplichting om een kosteloze eerste herinnering te sturen, de verplichting om veertien dagen te wachten alvorens eventuele sancties vanwege laattijdige betaling toe te passen en anderzijds behandelt en actualiseert het de regels van de minnelijke invordering.

1. GRATIS EERSTE HERINNERING EN DE BEPERKING VAN DE SCHADEBEDINGEN

GRATIS EERSTE HERINNERING
Om een onmiddellijke, bijna automatische en mogelijk onevenredige sanctie te voorkomen voorziet boek XIX voortaan dat de onderneming een eerste kosteloze betalingsherinnering moet sturen, waardoor een periode van veertien kalenderdagen ingaat waarin geen kosten, compensatie of interest kunnen worden gevorderd. Al wordt er een uitzondering voorzien in het geval van overeenkomsten betreffende regelmatige levering van goederen of diensten. Denk daarbij bijvoorbeeld aan energiecontracten, telefonie abonnementen … . In deze gevallen wordt bepaald dat alleen de herinneringen bij niet-betaling van drie vervaldata gedurende een jaar gratis zijn. 

Daarenboven worden ook de kosten voor de bijkomende herinneringen dwingend vastgesteld en mogen deze niet hoger liggen dan 7,50 euro.

De termijn van veertien kalenderdagen moet de consument in staat stellen zijn schuld af te lossen zonder de gevolgen van de laattijdigheid te moeten dragen, namelijk de toepassing van het schadebeding. Als de consument ondanks die termijn zijn schuld nog altijd niet betaalt, is het normaal dat de onderneming de vastgelegde forfaitaire vergoeding kan toepassen.

Voor KMO’s is er echter bepaald dat zij de verwijlinterest vanaf het begin, dus vanaf het begin van deze termijn van veertien kalenderdagen kunnen berekenen. Deze verwijlinterest moet welteverstaan vastgelegd zijn in een schadebeding. De onderneming kan zo de inspanning compenseren die werd geleverd ten behoeve van een betere consumentenbescherming. Die inspanning kan een grotere impact hebben op de financiën van een KMO wanneer de consument zijn schuld niet aflost binnen de termijn van veertien kalenderdagen.

Voor ondernemingen die geen KMO’s zijn, mag de verwijlinterest die vastgelegd is in een schadebeding, pas beginnen lopen na afloop van die termijn van veertien dagen.

SCHADEBEDINGEN
Wat de schadebedingen betreft: omdat deze volgens de wetgever vaak buitensporig zijn en niet in verhouding staan tot de geleden worden de verwijlsinteresten en de forfaitaire schadebedingen wettelijk gelimiteerd:

• Voor elke schuld tot 150 euro zal de onderneming een forfaitaire vergoeding van maximaal 20 euro kunnen toepassen.
• Voor elke schuld tussen 150,01 en 500 euro zal de onderneming een forfaitaire vergoeding van 30 euro vermeerderd met tien procent van het verschuldigde bedrag op die schijf kunnen eisen.
• Voor een schuld van 215 euro kan de forfaitaire vergoeding bijvoorbeeld maximaal 36,50 euro bedragen.
• Voor elke schuld hoger dan 500,01 euro kan de onderneming een forfaitaire vergoeding eisen van maximaal 65 euro vermeerderd met vijf procent van het verschuldigde bedrag op de schijf hoger dan 500,01 euro en dit zonder ooit de grens van 2000 euro te overschrijden.
• Voor een schuld van 1000 euro kan de forfaitaire vergoeding bijvoorbeeld niet hoger zijn dan 90 euro.

Bedragen die deze maximumbedragen overschrijden, kunnen dus niet van de consument worden gevorderd, en er kan geen andere schadevergoeding worden geëist.

Deze maximumbeperking van de bedragen die van de consument kunnen worden gevorderd, geldt voor elk schadebeding, ongeacht of er slechts één beding is dan wel een combinatie van bedingen die voorzien in sanctie(s) in geval van betalingsachterstand. Het schadebeding of de combinatie van schadebedingen moet deze maximumbedragen in acht nemen.

2. DE MINNELIJKE INVORDERING VAN SCHULDEN

Boek XIX bevat ook de regels inzake de minnelijke invordering van schulden van de consument. De wet van 20 december 2002 betreffende de minnelijke invordering van schulden van de consument wordt in aangepaste vorm overgenomen, aangevuld en geactualiseerd.

Ook worden er nieuwe verplichtingen opgelegd aan de schuldinvorderaar ten aanzien van de consument. De nadere regels en voorwaarden voor de inschrijving van ondernemingen die zich bezighouden met minnelijke invordering van schulden, alsmede de sancties in geval van niet-naleving van de bepalingen van het boek, worden nader omschreven.

Het boek XV “Rechtshandhaving” wordt ten slotte gewijzigd om de toepasselijke sancties in boek XIX op te nemen en er de bevoegdheden van de Economische Inspectie in te definiëren. Een belangrijk nieuw element hierbij is dat o.a. advocaten en gerechtsdeurwaarders aan de controle van de Economische Inspectie zullen worden onderworpen.     

Marc Gouden en Flor Vertommen, advocaten Philippe & Partners

BRONNEN

De Belgische Kamer van volksvertegenwoordigers (dekamer.be)