Een interview met els steen, nieuwe voorzitter IBJ

U bent sinds kort onze Voorzitter geworden. Waarom wilt u het boegbeeld van het IBJ zijn?

Eerlijk - ik had mijn twijfels. Ik had namelijk gezien hoeveel tijd en energie het kostte voor mijn voorgangers en die tijd heb ik niet. Ik ben daarover open geweest en tot mijn verbazing hebben veel mensen (zelf met weinig tijd) me overtuigd dat we het samen anders konden doen en dat ik op hen zou kunnen rekenen. Dat soort spirit, dat geeft mij echt energie. Ik ben niet het soort figuur die overal mijn zegje over wil hebben. Maar een goed geolied, samenwerkend team van sterke individuen, dat wil ik wel coachen.

Verder vind ik het belangrijk dat onze beroepsgroep trotser wordt op zichzelf. Bedrijfsjuristen zijn meestal erg bescheiden en leven in hun bedrijf vaak achter de schermen vanwege de discretie en het vertrouwen die het werk vraagt. Omdat je geleidelijk aan intern veel geloofwaardigheid en vertrouwen opbouwt, heb je wel degelijk een impact op het management en de strategische richting van je bedrijf. Je kan er wel degelijk voor zorgen dat je bedrijf zijn maatschappelijke verantwoordelijkheden neemt. Ik vind dat bedrijfsjuristen hun impact en potentieel soms onderschatten.

Wat is voor u de rol van een bedrijfsjurist?

Als bedrijfsjurist heb je verschillende soorten rollen. Volgens mij is de voornaamste meerwaarde van een bedrijfsjurist in de huidige context het leren aannemen van een risk management attitude. Je kan geen expert zijn in alles, de massa aan informatie waarover je beslissingen moet nemen is niet meer beheersbaar. Als bedrijfsjurist is het kennen en herkennen van de risico’s van je bedrijf en daar de juiste acties rond nemen een grote meerwaarde. Ofwel dam je deze risico’s waar mogelijk in, samen met je collega’s, ofwel moet je hun bestaan aanvaarden en het bedrijf begeleiden naar ethische keuzes, ook wanneer de regelgeving soms achterblijft. Dat soort overwegingen zijn eigen aan onze job. De bedrijfsjurist moet kunnen navigeren door de golven van regelgeving, actualiteit, normen, waarden van het bedrijf en het bedrijf loodsen naar de meest ethische keuzes.  Om dat te kunnen doen, moet je regelmatig de vuurtoren in durven klimmen, om de zee te overzien, om te kunnen zien wat komt.  Je netwerk kan daarvoor heel nuttig zijn.

Wat zijn uw plannen als nieuwe Voorzitter?

Ik wil de bedrijfsjurist als beroep steviger op de kaart zetten. We zijn bescheiden zoals onze leden, maar eigenlijk verdienen onze leden meer erkenning als juridisch beroep. Ik wil het beroep en het belang ervan, voor de maatschappij en voor de bedrijfswereld meer uitleggen. Elk zichzelf respecterend bedrijf heeft intussen bedrijfsjuristen in dienst. Dit is een basisbehoefte geworden voor een modern bedrijf, niet alleen de grote. Verder vind ik persoonlijk dat de juridische opleiding aan de universiteiten focust op theoretische kennis, maar na afstuderen blijken de meesten niet in staat te zijn een contract te schrijven, laat staan dat ze weten wat risicobeheer is.

U bent ook CLO van Ahold Delhaize. Kan u even schetsen hoe uw carrière tot nu toe verlopen is?

Ik ben begonnen aan de Balie, eerst in Antwerpen en daarna in Brussel. Daarna ben ik bij Delhaize Group aan de slag gegaan en begon ik vrij snel rond te reizen in Europa voor M&A projecten. Mededingingsrecht was mijn andere passie. Eigenlijk heb ik sinds de start bij Delhaize geen twee jaar meer dezelfde functie gehad. Dat zie je wel meer, een bedrijfsjurist groeit vaak in de functie en in het bedrijf. Eens men de meerwaarde van een bedrijfsjurist begrijpt, gaat het vaak snel. In 2012 werd ik Head of Legal bij Delhaize België en werd ik lid van het Belgisch directiecomité. Geleidelijk aan nam ik daar dan andere departementen bij, zoals food safety, kwaliteit, asset protection en security. Zo leer je een bedrijf in de diepte kennen en leer je ook de waarde van goede processen en afspraken.

Bedrijfsjuristen hebben een unieke visie op de interne werking en de processen van een bedrijf, ze kennen vaak de knopjes waarop je moet duwen om iets gedaan te krijgen. Dat is voor mij een belangrijk verschil tussen advocatuur en de bedrijfsjurist: een advocaat wordt voornamelijk aangezocht voor technische expertise, die moet vooral gelijk hebben. Een bedrijfsjurist moet de kennis ook hebben, maar kan zich permitteren om te weten waar de kennis zich bevindt. Een bedrijfsjurist heeft vooral impact op het bedrijf en weet wat er nodig is om het bedrijf te doen bewegen. Want wat heb je eraan gelijk te hebben als je geen gelijk krijgt wanneer het nodig is?

Sinds de merger tussen Ahold en Delhaize heb ik een internationale functie waarbij ik verschillende juridische departementen overzie. Dat is heel divers, maar in die diversiteit zie je dat CLO’s wereldwijd vaak met dezelfde problemen kampen en merk je globale trends die zich doorzetten en die bijvoorbeeld vanuit Roemenië uiteindelijk naar België of Nederland doordruppelen.

Hoe ziet een gemiddelde dag/week er voor jou uit ?

Mijn dagen zien eruit zoals die van de meeste mensen. De puzzel moet elke dag gelegd worden. Voor het overige vergader ik heel vaak via Teams. Ik word niet betaald om mijn e-mails te lezen en te klasseren, ik leg mij erbij neer dat ik die stroom toch niet kan temmen. Ik heb er mij bij neergelegd dat ik niet alles weet en niet alles zal kunnen weten. Het is waardevoller voor mij om te weten aan wie ik wat moet vragen, waar ik de informatie kan vinden. Een netwerk van mensen waarvan ik de expertise ken is dus heel belangrijk voor mij. Zo weet ik welke mensen ik bij elkaar moet zetten om resultaat te boeken. Als je mensen je vertrouwen schenkt, kom je soms tot verassende resultaten en mooie oplossingen.

Ik ben voornamelijk met mensen bezig. Als bedrijfsjurist zie je mensen niet steeds op hun best, het is belangrijk om dat niet te absorberen en te relativeren. Ik vergat onlangs trouwens mijn ouders te vertellen dat ik Voorzitter was geworden van het IBJ. Mijn familie en vrienden hebben eigenlijk slechts een vaag idee van wat ik doe. Mijn identiteit wordt niet noodzakelijk gedefinieerd door mijn werk, ook al doe ik mijn werk zeer graag.

Wat kan u bekoren in uw vrije tijd?

Het “leren” is een hobby voor mij. Ik heb al een tiental jaar een “skill of the year”, en dat kan echt alles zijn: surfen, kalligrafie, een sommeliercursus, haken etc. You name it, I did it. Dit leert me plaatsen en mensen kennen die ik niet op mijn weg was tegengekomen indien ik  op bekend terrein was gebleven. Dit jaar is het karate geworden, en misschien zal ik dat zelfs blijven doen omdat de filosofie van karate juist draait om levenslang leren, zelfontwikkeling en zelfcontrole.

Heeft u een boodschap voor onze leden?

Het speelveld is veranderd, de situatie is veranderd, zeker in de laatste twee jaar. En wij moeten ons aanpassen. Daarom is mijn voornaamste boodschap: kom uit uw kot, denk aan uw relaties, aan blijvend leren en aan uzelf ontwikkelen. Haak jezelf aan die community van bedrijfsjuristen want je kan het niet allemaal zelf overzien. Een meer virtuele manier van werken zal een blijvend gegeven zijn, maar verlies je netwerk niet uit het oog, dat wordt alsmaar belangrijker in ons beroep.